Αστοδεξιά και Εθνικισμός

Στέφανος Στεφανόπουλος, πρόεδρος του κόμματος «Εθνική Παράταξη»

Μερικά χρήσιμα ακρωνύμια για τη μελέτη παρόντος:
ΕΡΕ = Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις
ΕΝΕΠ = Ελληνική Νεολαία Εθνικής Παρατάξεως
ΕΝΕΚ = Ενιαίο Εθνικιστικό Κίνημα
ΝΔ = Νέα Δημοκρατία
ΛΑΟΣ = Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός

Ο εθνικισμός ανέκαθεν ήταν μια μη-πολιτικά ορθή ιδεολογία. Μετά τον Β΄ΠΠ συκοφαντήθηκε, παραγκωνίστηκε και έμεινε στην αφάνεια. Στη δεκαετία του 50' και του 60' πολλοί Έλληνες εθνικιστές, λόγω διώξεων, λόγω πολιτικού κλίματος,  πέρασαν στην αστική παράταξη (δεξιά και κέντρο) έτσι πράγματι άξιες προσωπικότητες του ελληνικού εθνικισμού, που την δεκαετία του 30' και του 40' ήταν πρωτεργάτες του εθνικισμού, συντάχθηκαν με τους εχθρούς της ιδεολογίας τους. Αυτό ως ένα βαθμό είναι κατανοητό, διότι ο εθνικισμός δεν είχε πολιτική προοπτική τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Ήταν και ο αντικομουνισμός που προσέλαβε την δεκαετία του 50' έναν αστικό χαρακτήρα και έτσι δεν ήταν δύσκολο κάποιοι εθνικιστές να βρεθούν στο στρατόπεδο του Καραμανλή και του Παπανδρέου (ποιος άλλωστε ξεχνάει ότι ο κορυφαίος υπουργός του Μεταξά, ο Κωνσταντίνος Μανιαδάκης ήταν βουλευτής της ΕΡΕ ή ότι ο Ιάκωβος Διαμαντόπουλος της «Οργάνωσης Εθνικοφρόνων Σοσιαλιστών» έγινε μεταπολεμικά βουλευτής και υπουργός με την Ένωση Κέντρου, κλπ).

 Ενδεχομένως να πίστεψαν ότι μέσα από τα αστικά κόμματα θα επιβάλλουν τον εθνικισμό. Αλλά άθελα τους δημιούργησαν στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, το εξής «ιδεολογικό παράλογο» τον αστικό εθνικισμό, έναν εθνικισμό που στην ουσία δεν ήταν εθνικισμός, αλλά αστική δεξιά. Μέσα σ'αυτό το πλαίσιο της μεταπολίτευσης, έκανε την εμφάνιση του ένα κόμμα που ήταν φιλοβασιλικό, ίσως να ήταν φιλοχουντικό, ίσως και εθνικίζων, γενικά κάπως απροσδιόριστη η ιδεολογία του. Το κόμμα αυτό ήταν η Εθνική Παράταξη(1977-1981), η οποία ιδρύθηκε από στελέχη της ΕΡΕ(Σπύρος Θεοτόκης)[1] και της Ένωσης Κέντρου (Στέφανος Στεφανόπουλος)[2]. Μέσα από αυτή την παράταξη λοιπόν και κυρίως από την νεολαία της(ΕΝΕΠ), βγήκαν ιδεολόγοι άνθρωποι που ίδρυσαν την δική τους παράταξη το ΕΝΕΚ.[3]

Σπύρος Θεοτόκης

Ελληνική Νεολαία Εθνικής Παράταξης (ΕΝΕΠ)  Πειραιώς

 Μια άλλη κίνηση που είχε ενδεχομένως σχέση με ανθρώπους που άνηκαν στους αποχωρήσαντες της ΕΝΕΠ και αργότερα του ΕΝΕΚ ήταν και το «Ελληνικό Μέτωπο» (το οποίο απορροφήθηκε αργότερα από τον ΛΑΟΣ) του Μάκη Βορίδη, ο οποίος δεν άνηκε πάντως στο ΕΝΕΚ και ουδέποτε δήλωσε εθνικιστής, αλλά κινούνταν εντός του εθνικιστικού χώρου.

 Η αναφορά σε αυτό το σύντομο ιστορικό, ενός μέρους του μεταπολιτευτικού ελληνικού εθνικισμού, γίνεται για να δείξουμε ότι πολλοί εθνικιστές που πέρασαν μέσα από αυτές τις παρατάξεις, ο εθνικισμός τους στην ουσία δεν είναι εθνικισμός, αλλά «αστικοπατριωτισμός». Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχαν και δεν υπάρχουν ιδεολόγοι εθνικιστές που άνηκαν σ'αυτό τον χώρο. 

Μέσα από αυτή τη σύντομη διαδρομή, και λίγο αν εξετάσουμε την παραπέρα  πορεία αυτών των παρατάξεων ή στελεχών αυτών των παρατάξεων, θα παρατηρήσουμε μια γραμμή που ξεκινάει από την ΕΡΕ και την Ένωση Κέντρου και καταλήγει στον ΛΑΟΣ και στη ΝΔ. Έτσι μπορούμε να εξηγήσουμε την αστική αντίληψη πολλών που μετείχαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε αυτές τις εθνικιστικές οργανώσεις μεταπολιτευτικά. Μια αντίληψη που έχουν για τον εθνικισμό, είναι ότι πρέπει να τον διέπει ένας κώδικας συμπεριφοράς, ένα δηλαδή «Savoir Vivre» και τους κακοφαίνεται αν κάποιος εθνικιστής ανεβάσει τον τόνο της φωνής τους, κάνει καμιά χειρονομία παραπάνω ή προβεί σε ακτιβιστικού τύπου ενέργειες. Έτσι θεωρούν ότι κάτι τέτοιες συμπεριφορές ότι «δυσφημούν τον εθνικισμό».

Κατ`εμέ σφάλλουν τα μάλα , διότι ο εθνικισμός  είναι η ενεργητικότητα ενός ατόμου για την υπεράσπιση του έθνους του παντοιοτρόπως , και δεν είναι «πρωτόκολλο δεξίωσης σε πρεσβεία», ούτε μπορεί να είναι μια λογοτεχνική λέσχη διανοούμενων. Ο εθνικισμός είναι δράση, κυρίως μέσα από άτομα της κοινωνίας, της λαϊκής κοινότητας. Ο αγρότης, ο εργάτης, ο άνεργος που βγαίνουν στο δρόμο να μοιράσουν μια εφημερίδα, αυτοί είναι ο ...ενεργός εθνικισμός, όχι αποκλειστικά κάποιος διεθνολόγος, όχι κατ`ανάγκη κάποιος πρώην δικαστικός ή γιατρός. Δηλαδή εθνικισμός είναι το βέλτιστον εις εκάστη περίπτωση , πότε savoir vivre , πότε «αναποδογύρισμα πάγκων», αναλόγως την περίσταση. Και δεν καταδικάζουμε τίποτα, δεν μετανιώνουμε για τίποτα,  έως την τελική επικράτηση της ιδέας μας.

Εθνικιστής είναι αυτός που θα οργανώσει μια μέρα κάποια συγκέντρωση το απόγευμα και από το πρωί θα είναι περιφρουρούμενη η περιοχή. Είναι αυτός που θα κρατήσει έναν Πυρήνα με τα πενιχρά έσοδα του και την παρουσία του. Είναι αυτός που ξέρει ότι η ιδεολογία του δεν είναι η επικρατούσα τάση και δεν έχει αυταπάτες ότι οι βολεμένοι από το κομματικό κράτος της δεξιάς και της αριστεράς θα ασπαστούν τον εθνικισμό. Είναι αυτός που δεν εμφορείται από αντιφασιστικά και αντιεθνικοσοσιαλιστικά σύνδρομα, χωρίς να σημαίνει ότι πρέπει να είναι φετιχιστής ή αναχρονιστής και να διατυμπανίζει ότι είναι φασίστας και ναζί. Ούτε φυσικά σημαίνει ότι είναι λάτρης άλλων εθνών και χωρών, και δη άλλων ιστορικών περιόδων. Και μάλιστα, μιας και το αναφέρουμε, ο εθνικιστής που λέει ότι δεν μπορεί να είναι φασίστας, είναι σαν να βγαίνει ένας κομμουνιστής και να λέει ότι δεν είναι μπολσεβίκος, ή ακόμα χειρότερα ένας αριστερός να καταδικάζει την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917.

Η συκοφάντηση του εθνικισμού, ήρθε μέσα από εθνικιστές που παράτησαν την «προοπτική» τους και στήριξαν ΝΔ, από αυτούς που ξεκίνησαν με ένα κόμμα το διέλυσαν για να συμπορευτούν με το ΛΑΟΣ και μετά κατέληξαν υπουργοί στη ΝΔ. Από αυτή την αστική νοοτροπία συκοφαντείται ο εθνικισμός, από αυτή την ακροδεξιά που πάντα θα είναι προπέτασμα του φιλελευθερισμού.

Ιωάννης Βεζανής

[1] μια βιογραφία του Σπύρου Θεοτόκη πρώην υπουργός με την ΕΡΕ, βουλευτής της ΝΔ και εκ των πρωτεργατών της Εθνικής Παράταξης. Το 1981 γύρισε στην ΝΔ.  http://www.istorikathemata.com/2010/04/blog-post_7562.html

[2] Στέφανος Στεφανόπουλος, πρώην υπουργός και πρωθυπουργός (κυβέρνηση Αποστασίας) και ένας εκ των δημιουργών και επικεφαλής της Εθνικής Παράταξης. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%AD%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%A7._%CE%A3%CF%84%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82

[3] Η «Εθνική Παράταξη» υπήρξε ένα βραχύβιο Εθνικιστικό και φιλοβασιλικό πολιτικό κόμμα.Ιδρύθηκε το 1977 από τον Σ.Στεφανόπουλο με υπαρχηγό τον Σ.Θεοτόκη. Έλαβε μέρος μόνο στις εκλογές του 1977 όπου απέσπασε 5 κοινοβουλευτικές έδρες παίρνοντας 7% (350.000 ψήφους) .Διαλύθηκε λόγω διαφωνιών στο ζήτημα της εκλογής του ΠΤΔ λίγο πριν το 1981 και τα στελέχη προσχώρησαν στο κόμμα του ψευτοεθνάρχη (Νέα Δημοκρατία)