Η θέση της γυναίκας στον Εθνικισμό



Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ

Ρόλος και λειτουργία του γυναικείου φύλου στην εθνική ιδεολογία

Η Νεώτερη εποχή, με την Γαλλική Επανάσταση, τον Διαφωτισμό και την επικράτηση της δημοκρατίας άλλαξε την  κοινωνία, όσο και την ιδεολογία. Κατά την αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα η γυναίκα είχε κυρίως τον ρόλο της νοικοκυράς και της ανατροφής των παιδιών. Με την έλευση του Φιλελευθερισμού ο ρόλος της γυναίκας επανεξετάσθηκε στα πλαίσια των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Οι ρίζες αυτού που αργότερα θα ονομασθεί «φεμινισμός» βρίσκονται στον Διαφωτισμό και τη Γαλλική Επανάσταση. Όμως κάποιοι διανοητές, όπως ο Ρουσσώ, απέρριψαν τον ρόλο της γυναίκας στην νέα κοινωνία και έτσι οι γυναίκες βρέθηκαν ξανά στο περιθώριο. Ο Φιλελευθερισμός, η πολιτική ιδεολογία της κεφαλαιοκρατίας, στοχεύει να μετατρέψει τους πάντες ζωντανούς οργανισμούς σε καταναλωτές, μαζί και τις γυναίκες. Ο φεμινισμός λοιπόν δεν προέρχεται από τον μαρξισμό, όπως κάποιοι εθνικιστές ισχυρίζονται, αλλά από τον φιλελευθερισμό[1] και σε αυτόν πρέπει να στραφούμε αν θέλουμε να κατανοήσουμε και εν τέλει να αντιμετωπίσουμε το φεμινισμό αποτελεσματικά. Ο φεμινισμός υποστηρίζει την έννοια της «απελευθέρωσης της γυναίκας», θεωρεί δηλαδή ότι οι γυναίκες ζουν υπό καθεστώς ανελευθερίας και δουλείας προς τους άντρες και πρέπει να απελευθερωθούν. Τα αιτήματα του «Φεμινισμού πρώτου κύματος», όπως αποκαλέστηκε αργότερα, ήταν βασικά πολιτικά, ζητούσαν το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες και ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους άνδρες. Το «δεύτερο κύμα» όμως επεκτάθηκε και σε άλλα ζητήματα, όπως η οικογένεια, η αναπαραγωγή και η σεξουαλικότητα και οι κοινωνικές εκδηλώσεις της γυναίκας. Τελευταίο το «τρίτο κύμα», που ξεκίνησε από τα μέσα της δεκαετίας του 90’, επικεντρώνεται σε queer, δηλαδή διαφυλικές/τρανσέξουαλ «γυναίκες»                 και σε μη- λευκές γυναίκες. Ποια είναι η θέση όμως που λαμβάνει η γυναίκα στην Εθνική Κοινότητα, που είναι ο ιδεολογικός πυρήνας του επαναστατικού εθνικισμού;



[1] Τα σημερινά φεμινιστικά κινήματα που υιοθετούν μαρξιστικές θέσεις, δεν υποστηρίζουν τον γνήσιο ορθόδοξο μαρξισμό. Οι ιδέες τους προέρχονται κυρίως από το νεομαρξιστικό ρεύμα της «Νέας Αριστεράς».

Η θέση της γυναίκας στον Φασισμό και τον Εθνικοσοσιαλισμό

Τα εθνικιστικά κινήματα του μεσοπολέμου υιοθέτησαν ποικίλη στάση η οποία είχε ομοιότητες και διαφορές. O Ιταλικός Φασισμός είχε σαφή θέση για την γυναίκα: Η γυναίκα έχει ως βασικό σκοπό την απόκτηση τέκνων και τη δημιουργία οικογένειας, ή όπως το έθεσε ο Μουσολίνι «Η μητρότητα είναι για τη γυναίκα ότι είναι ο πόλεμος για τον άνδρα». Η θέση του επί θεμάτων όπως η πορνεία και η πορνογραφία δεν διέφερε  ουσιαστικά από αυτήν των συντηρητικών, καθώς κάθε μορφή πορνείας κρίθηκε ανήθικη και παράνομη και το καθεστώς προσπάθησε να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τον αριθμό των εκδιδόμενων γυναικών. Μέσα στα πλαίσια αυτής της αντίληψης το καθεστώς έλαβε μέτρα θετικής ευγονικής, ενισχύοντας σημαντικά τις πολύτεκνες μητέρες με ισχυρό οικονομικό επίδομα και φοροαπαλλαγές. Ταυτόχρονα, για να ενισχυθεί η θέση της γυναίκας ως μητέρας, οι γυναίκες αποθαρρύνονταν από την αγορά εργασίας χωρίς ωστόσο να δέχονται διακρίσεις κοινωνικού χαρακτήρα π.χ. χαμηλότερο ημερομίσθιο, διαφορετική αντιμετώπιση από τον προϊστάμενο κ.α. Επίσης είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το φασιστικό κίνημα, από τις αρχές της ίδρυσης του, υποστήριξε το εκλογικό δικαίωμα των γυναικών.            Ο Γερμανικός Εθνικοσοσιαλισμός αρχικά δεν έδειξε ενδιαφέρον για το ζητούμενο «γυναίκα», άλλωστε οι ανάγκες του κινήματος σε ανθρώπινο δυναμικό (π.χ στελέχωση των Ταγμάτων Εφόδου) βασίζονταν αποκλειστικά σε άνδρες. Με την ενίσχυση του NSDAP όμως στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1930 φάνηκε ότι έπρεπε να ληφθεί άμεσα θέση για το ζήτημα, μιας και πλέον οι γυναίκες ψηφοφόροι αυξάνονταν συνεχώς. Έτσι τον Οκτώβριο του 1931 ιδρύθηκε η Εθνικοσοσιαλιστική Ένωση Γυναικών, η οποία θα αποτελέσει την κύρια οργάνωση γυναικών καθ ‘όλη την διάρκεια του Γ’ Ράιχ. Οι Εθνικοσοσιαλιστές υποστήριξαν ότι ο βασικός ρόλος της γυναίκας είναι αυτός της μητέρας και της νοικοκυράς η οποία φροντίζει το σπίτι και αναθρέφει τα παιδιά της. Η μητρότητα θεωρήθηκε και προβλήθηκε ως το ύψιστο ιδανικό για μια γυναίκα, ως «το μεγαλύτερο θαύμα της φύσεως», που κάθε γυναίκα ήταν προορισμένη να αναλάβει στη ζωή της.          Η γυναίκα αποκλείστηκε από υψηλά πόστα στην κρατική και κομματική εξουσία.. Επειδή κύριος σκοπός της ήταν η ανατροφή των παιδιών ενθαρρύνθηκε να μην εργάζεται σε εξω-οικιακές εργασίες, όμως η γυναικεία εργασία δεν απαγορεύθηκε. Μάλιστα η κοινωνική ισότητα των φύλων αναγνωρίστηκε αφού μια γυναίκα δεν θα λάμβανε μικρότερο μισθό από έναν άνδρα λόγω του φύλου της. Όσων αφορά την μόρφωση των γυναικών, αυτές θα έπρεπε να είναι αρκετά μορφωμένες, έχοντας τελειώσει έστω μια πανεπιστημιακή σχολή, ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του καθεστώτος και της κοινωνίας. Η άποψη που θέλει τους Εθνικοσοσιαλιστές ως μισογύνηδες στερείται ιστορικής τεκμηρίωσης. Επειδή οι γυναίκες θεωρούνταν περισσότερο προορισμένες για οικιακές εργασίες και για την ανατροφή των παιδιών, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση περιφρόνηση προς το γυναικείο φύλο, ούτε θεώρηση αυτού ως υποδεέστερου. Αντιθέτως η θηλυκή ομορφιά και αξία εξυμνήθηκε από τους εθνικοσοσιαλιστές γλύπτες και ζωγράφους όσο καμία άλλη.
Η ιδεώδης απεικόνηση της οικογένειας στον Εθνικοσοσιαλισμό



Η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στην Εθνική Κοινωνία

Η διατήρηση του οικογενειακού θεσμού είναι κύρια μέριμνα των εθνικιστών

Στη σημερινή εποχή, όπου αναβιώνει ο φεμινισμός υπό νέα μορφή ( πλέον αίτημα των φεμινιστριών δεν είναι η χειραφέτηση της γυναίκας και η απόδοση πολιτικών δικαιωμάτων, αλλά η αμφισβήτηση της ίδιας της γυναίκας ως φύλο και κατ επέκταση ο κλονισμός του ίδιου του θεσμού της οικογένειας, ο οποίος υπάρχει από εμφανίσεως του ανθρώπινου είδους) ποια είναι η θέση που πρέπει να λάβουν οι Εθνικιστές απέναντι στο γυναικείο φύλο και την οικογένεια;      Καταρχάς θα πρέπει να ληφθούν υπόψη μερικές αλήθειες, οι οποίες είναι δυσάρεστες για πολλούς. Πρώτον τα δύο φύλα διαφέρουν μεταξύ τους, όχι μόνο φυσιολογικά και ανατομικά αλλά και σε ψυχο-πνευματικό επίπεδο. Η παλαιά φιλελεύθερη αντίληψη, την οποία έσπευσαν να εγκολπωθούν και οι νέο-μαρξιστές, που θέλει τα δύο φύλα να διαφέρουν μόνο στα γεννητικά τους όργανα και στα δευτερεύοντα φυλετικά χαρακτηριστικά, θεωρείται πλέον σχεδόν από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας ως ξεπερασμένη. Η ραγδαία ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίας της βιολογίας, των νευροεπιστημών αλλά και της ψυχολογίας απέδειξαν τις μεγάλες διαφορές μεταξύ άνδρα και γυναίκας. Ο άντρας έχει περισσότερο ανεπτυγμένη την αριθμητική σκέψη που συνδέεται με πρακτικά ζητήματα, γιαυτό υπερέχει σε τομείς όπως τα Μαθηματικά και οι Φυσικές Επιστήμες. Οι γυναίκες από την άλλη υπερέχουν στην επεισοδιακή μνήμη η οποία είναι μία σημαντική παράμετρος της συναισθηματικότητας. Σήμερα είναι δεδομένο ότι άνδρες και γυναίκες διαφέρουν πολύ τόσο στη φυσιολογία και την μορφολογία όσο και στην συμπεριφορά και τις γνωστικές λειτουργιές.  Ο Εθνικισμός είναι μία ιδεαλιστική φιλοσοφία, που βασίζεται στην θυσία, τον Ηρωϊσμό, την προστασία και την προσωπική αξία. Ως τέτοια αποδέχεται ότι η γυναίκα δεν εξαρτάται από τον άνδρα, εντός μίας σχέσεως εξουσίας και ιεραρχίας, αλλά έχει την δική της δυναμική και αυτονομία, στα πλαίσια πάντοτε της οικογένειας και της Εθνικής Κοινότητας. Ο μεγαλύτερος σκοπός που δύναται να επιτελέσει μία γυναίκα είναι να γίνει μία επιτυχημένη μητέρα. Αυτό δεν αναιρεί το δικαίωμα της γυναίκας προς μία επαγγελματική πορεία, δίδει όμως προτεραιότητα στην οικογένεια. Η οικογένεια αποτελεί το κύτταρο της Εθνικής Κοινότητας, οπότε για να υπάρχει υγεία στην Κοινότητα απαιτείται υγεία και στην οικογένεια. Η γυναίκα ως έχουσα καθήκον την ορθή ανατροφή και διαπαιδαγώγηση των τέκνων, επιβάλλεται να είναι μορφωμένη, αν γίνεται και περισσότερο μορφωμένη από τον άνδρα. Όσον αφορά το θέμα της εργασίας εκτός της οικείας, η γυναίκα έχει κάθε δικαίωμα προς εύρεση εργασίας, αρκεί όμως να εναρμονίζεται με τα καθήκοντα της ως μητέρα. Για να το πούμε πιο απλά, δεν επιτρέπεται η μητέρα να στερεί χρόνο από την ανατροφή των παιδιών χάρη εργασίας. Εδώ ας μην νομισθεί ότι η Κοινότητα ζητεί κάτι διαφορετικό από τον άνδρα. Ο άνδρας οφείλει και αυτός να μετέχει της διαπαιδαγώγησης των παιδιών και της ανατροφής τους, τις ελεύθερες ώρες από την δουλειά του, ώστε να ξεκουράζεται η γυναίκα και να εργάζεται αν το επιθυμεί. Επίσης ο άνδρας πρέπει να συνεισφέρει στις οικιακές εργασίες για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Οι ρόλοι των φύλων εντός του οικογενειακού πλαισίου οφείλουν να είναι ρόλοι αλληλοσυμπλήρωσης και όχι ταύτισης ή σύγκρουσης.          Όσον αφορά το σύγχρονο εθνικιστικό κίνημα θεωρώ ότι πρέπει να δώσει έμφαση στον ρόλο της γυναίκας, να ενισχύσει τη θέση των γυναικών εντός του κινήματος, και να προβάλλει τις αληθινές θέσεις της εθνικιστικής ιδεολογίας επί των ζητημάτων «γυναίκα» και «οικογένεια».

 Νίκος Αθανασίου, Ανθρωπολόγος-Ιστορικός

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η περίφημη ρήση του Γεννάδιου Σχολάριου. Άλλη μια μεγάλη απάτη των νεοπαγανιστών λωποδυτών κατά της Ελληνορθοδοξίας

Ποιοι άνοιξαν τα σύνορα της Ελλάδος;

Κιναιδισμός και ψυχοπνευματικά προβλήματα