Ψευδοδιλήμματα και Πραγματικότητα

Λόγια πολλά, λόγια ακατάληπτα -συνήθως για θέματα επουσιώδη-, ύβρεις, επιθέσεις και ελάχιστη διάθεση για πολιτικό διάλογο με στόχο την θεμελίωση πολιτικών ιδεών, που θα έπρεπε να είναι και το ζητούμενο. Αυτό παρατηρούμε καθημερινά κι αν κάνω λάθος διορθώστε με. Ιδεολογικά δεν θα μιλήσω, γιατί όποιος προσπαθεί σε αυτό τον χώρο να το κάνει δέχεται επιθέσεις και ύβρεις και επίσης επειδή η πλειοψηφία των εθνικιστών αδιαφορεί για τα ιδεολογικά ζητηματα (ένας από τους λόγους που ηττάται στο πολιτικό πεδίο). Επομένως δεν έχει νόημα να επιχειρήσει κανείς κάτι τέτοιο. Θα προσπαθήσω όμως να κάνω κάποια πολιτικά σχόλια. Αν κανείς μελετήσει την πολιτική ιστορία των δεκαετιών 30-40 θα μπορέσει να εξαγάγει μερικά πολύ χρήσιμα συμπεράσματα, πάνω στα οποία θα πρέπει να γίνει μια διευρυμένη κριτική και συζήτηση (όπως κριτική θα έπρεπε να γίνει και στα ιδεολογικά ζητήματα), εαν και εφόσον μας ενδιαφέρει να προωθήσουμε μια πολιτική ιδεολογία ζώσα, στιβαρή και σύγχρονη, που θα απαντά στις σημερινές ανάγκες και στα σημερινά προβλήματα. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλές φορές διαφωνίες και διεξάγεται ένας τρόπον τινά πόλεμος (χωρίς να υπάρχει ουσιαστικά λόγος) για το αν πρέπει να ασχολούμαστε με την πράξη ή την ιδεολογία, για το αν πραγματικά εθνικισμός είναι το καθαρό ιδεολογικό κίνημα ή το πιο διευρυμένο κοινοβουλευτικό κλπ. Επίσης, ένα άλλο ερώτημα που τίθεται είναι σχετικά με το ποια είναι τα όρια του εθνικισμού, μιας και βλέπουμε πολλές φορές να μπλέκονται στα του εθνικισμού βασιλικοί, συντηρητικοί, χουντικοί, διάφοροι άλλοι μπερδεμένοι κλπ. Με δυο λόγια θα προσπαθήσω να αναφερθώ σε αυτά τα θέματα. Αν δούμε ιστορικά τα γεγονότα που αφορούν πάνω στα συγκεκριμένα ζητήματα θα διαπιστώσουμε τα εξής: α) Η πολιτική βία και ο αγώνας του πεζοδρομίου όπως είθισται να λέγεται σαφώς και χρησιμοποιήθηκαν από τον εθνικισμό, όπως άλλωστε το ίδιο συνέβη και από τους κομμουνιστές ή τους αναρχικούς. Οι συντηρητικοί δεξιοί και οι υπόλοιποι αστοί φυσικά δεν ήθελαν να έχουν σχέση με κάτι τέτοιο όπως διαχρονικά γίνεται. Ποια είναι η διαφορά όμως;

Χρησιμοποιήθηκε ο αγώνας του πεζοδρομίου με μια αντίληψη η βία για την βία ή εργαλειακά, από μια κεντρική αρχή, η οποία κατηύθυνε τους "αγωνιστές" του πεζοδρομίου, μη διστάζοντας να τσακίσει τις περιπτώσεις που αυτοί οι αγωνιστές ξεπερνούσαν τα όρια και ήθελαν να δράσουν αυτόνομα; Η εργαλειακή χρήση του κινήματος του δρόμου ήταν ο τρόπος που ακολούθησε το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα και ο Χίτλερ προσωπικά και αυτή η επιλογή σε κάποιο βαθμό τον οδήγησε στην ανάληψη της εξουσίας στο Ράιχσταγκ.

Επομένως, εαν και εφόσον πράγματι θέλουμε να ακολουθούμε την ιστορία ως έχει και να διδασκόμαστε από αυτήν, η εργαλειακή και ελεγχόμενη χρήση του κινήματος του πεζοδρομίου από ένα στιβαρό κέντρο ήταν αυτή που οδήγησε στην νίκη. Η εργαλειακή χρήση αυτή του αγώνα στον δρόμο, συνδυάστηκε αρμονικά με την ιδεολογική κατήχηση και την προπαγάνδα.

Η επιθυμία πολλών για καθολική κοινωνική επανάσταση παραμερίστηκε σε κάποιο βαθμό, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της κατάληψης του κράτους και της εξουσίας. Στην πραγματικότητα δηλαδή, για να γίνει πράξη ο αντικειμενικός στόχος του κινήματος, επιβλήθηκε ένα modus vivendi στις εσωτερικές αντίρροπες τάσεις και κατευθύνσεις. Όπως συμβαίνει πάντα στην πολιτική και ευρύτερα στην ζωή δηλαδή, όταν θέλεις να επιτύχεις πράγματα. β) Καθαρό ιδεολογικό κίνημα ή "ανοιχτό κίνημα διαφορετικών ταχυτήτων"-κοινοβουλευτικό; Η ιστορία στο ερώτημα αυτό απαντά το δεύτερο. Τα δυο κινήματα που κατάφεραν να καταλάβουν την εξουσία ήταν το φασιστικό στην Ιταλία και το εθνικοσοσιαλιστικό στην Γερμανία. Πώς το κατάφεραν αυτό; Όπως προείπα, προσεγγίζοντας ένα modus vivendi το οποίο τους επέτρεπε να μεταβληθούν σταδιακά από κινήματα αρχών σε καθολικά κόμματα. Γιατί αυτό είχε σημασία; Μα γιατί εκείνη την εποχή, η πολιτική από περιορισμένου εύρους (ανώτερες τάξεις-μόρφωση και οικονομική ισχύς) έγινε μαζική, μέσω του διευρυμένου δικαιώματος ψηφοφορίας.

Στην περίπτωση της Γερμανίας, η ικανή ηγεσία αντιλήφθηκε ότι για να κατακτήσει την εξουσία έπρεπε να εφαρμόσει μαζική πολιτική (άρα απομακρύνθηκε από τις ξεκάθαρες ιδεολογικές γραμμές) και να γίνει κίνημα και κόμμα ΚΑΘΟΛΙΚΟ. Κι όταν λέμε καθολικό εννοούμε ότι απευθυνόταν στον κάθε Γερμανό και Γερμανίδα, ειδικότερα δε σε εκείνους που ανήκαν στα αντίπαλα κόμματα, τους οποίους προσπάθησε να προσεταιριστεί.

Η αλήθεια είναι ότι στην εποχή της μαζικής πολιτικής, ένα κίνημα με ακραιφνείς ιδεολογικές αρχές από την άποψη των απαιτήσεων, δεν θα κυβερνήσει ποτέ και ουδέποτε θα βρει τον δρόμο προς την κατάκτηση της αρχής που θα του επιτρέψει να αναδιαμορφώσει την κοινωνία όπως θα ήθελε. Άρα ή θα μεταβληθεί, θα αλλάξει για να παίξει κάποιον ρόλο στα πράγματα (αυτό που ονομάζουν εύκολα προδοσία οι όψιμοι εθνικιστές κάθε απόχρωσης) ή θα χαθεί στην πορεία του χρόνου. γ) Απόδειξη αυτού που λέω και σε συνδυασμό με το τρίτο θέμα που θίγεται στην παρούσα ανάρτηση είναι η ιστορική εξέλιξη των εθνικιστικών-φασιστικών κινημάτων στην υπόλοιπή Ευρώπη κατά την ίδια περίοδο. Τι συνέβη; Κάθε άλλο εθνικιστικό-φασιστικό κίνημα, πέρα από την Γερμανία και την Ιταλία, έσβησε, διαλύθηκε, κυνηγήθηκε και ουσιαστικά δεν έπαιξε κανέναν ρόλο στην πορεία των πραγμάτων. Όσο κι αν μας δυσαρεστεί ίσως να το παραδεχτούμε, τα καθαρά ιδεολογικά κινήματα της εποχής πέρασαν και δεν ακούμπησαν στην διαμόρφωση της μαζικής εξέλιξης της ιστορίας. Αν δούμε την τύχη των κινημάτων αυτών σε Ισπανία, Νορβηγία, Ρουμανία, Ουγγαρία κλπ θα δούμε ότι κατεστάλησαν και εξουδετερώθηκαν ή αυτοδιαλύθηκαν λόγω ανικανότητας ή συνθηκών και άλλες φορές με τις δολοφονίες ή τον πόλεμο που δέχτηκαν οι ηγέτες τους.

Ποιοι ήταν πολλές φορές οι φυσικοί αυτουργοί της διάλυσης ή της δίωξης των κινημάτων αυτών; Οι βασιλιάδες και οι συντηρητικοί πολιτικοί ή οι δικτάτορες. Να θυμίσουμε τον Φράνκο που ουσιαστικά κατάπιε και αδρανοποίησε την Φάλαγγα; Τον Κοντρεάνου και την Λεγεώνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που κυνηγήθηκαν από τον βασιλιά, με τις ευλογίες του Χίτλερ, τον Κουίσλινγκ στην Νορβηγία που περιθωριοποιήθηκε, το κόμμα "Σταυρωτό Βέλος" στην Ουγγαρία που περιθωριοποιήθηκε, ενώ πάλι από την Γερμανία προτιμήθηκε η κυβέρνηση Χόρτι; Άρα ο ίδιος ο Χίτλερ ακόμα-ακόμα, για πολιτικούς λόγους, προτίμησε να συνεργαστεί με συντηρητικούς πολιτικούς (όπως έκανε στην Γερμανία για να κυβερνήσει), με βασιλιάδες ή δικτάτορες, παρά με τα αντίστοιχα φασιστικά κόμματα των χωρών που είχε στον έλεγχό του.

Κι αν δούμε και μεταπολεμικά, σε άλλες περιπτώσεις, όπου υπήρχε δικτατορία οι εθνικιστές διώκοντο από τα καθεστώτα (όπως συνέβη και στην δική μας Χούντα). Άρα λοιπόν, με ποιο σκεπτικό μπορεί κάποιος εθνικιστής σήμερα είτε να περιμένει ότι όλοι οι άνθρωποι μαζικά θα γίνουν καθαροί ιδεολόγοι ώστε να επικρατήσει στο μέλλον ή πώς υιοθετεί και αποδέχεται πολιτικά μορφώματα τύπου βασιλείας ή προσωποπαγούς δικτατορίας -που πολλές φορές στηρίχτηκαν και από το καπιταλιστικό κατεστημένο ή τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ; Εν τέλει εθνικιστής είναι όποιος απλά αγαπά την πατρίδα, είναι μια ιδεολογία "όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω" ή έχει ένα συγκεκριμένο πολιτικό πεδίο ιδεών και αρχών, πανω στο οποίο καθορίζει και διαμορφώνει την στρατηγική του; Για να μην μακρυγορήσω άλλο, τα διλήμματα, οι κόντρες η διχόνοια στην οποία πέφτουμε πολλές φορές είναι εν πολλοίς ψεύτικα και ανούσια ζητήματα, πολλές φορές σε σύγκρουση με την πραγματικότητα, λόγω άγνοιας της πραγματικής ιστορίας και των γεγονότων. Τα κρίσιμα ζητήματα κατά την γνώμη μου είναι τα εξής: Θέλει ο εθνικισμός να κυβερνήσει ή όχι; Αν θέλει θα προχωρήσει σε κριτική των ιδεών του και της ιστορίας του για να προχωρήσει ή όχι; Θα μελετήσει τις σύγχρονες συνθήκες της μαζικής πολιτικής ώστε να καταρτίσει το πρόγραμμά του και τον σχεδιασμό της στρατηγικής του ή θα ασχολείται με ιστορίες της κλειδαρότρυπας και της συνωμοσιολογίας;

Θα συνεχίσει να ασχολείται με ερωτήματα που έχουν απαντηθεί από την ιστορία ή θα παράξει ιδέες και πολιτική στο σήμερα; Θέλει να διαμορφώσει το αύριο ως ζώσα ιδεολογία ή θα αντιλαμβάνεται τον εαυτό του με όρους αγοράς, μαγαζιών και κέρδους; Έχει όραμα ή θα συνεχίσει να απαξιώνει όσους οραματίζονται; Είναι εν τέλει ζωντανή ή νεκρή ιδεολογία; Δυστυχώς, με αυτά τα ερωτήματα ουδείς ασχολείται.

Αν ποτέ ο εθνικισμός ασχοληθεί με τα ουσιώδη και απορρίψει τα επουσιώδη ίσως να αρχίσει να μπαίνει στην κατεύθυνση του πραγματικού πολιτικού αγώνα, γιατί μέχρι στιγμής το μόνο που υπάρχει είναι κακομαθημένα παιδάκια που παίζουν με κουβαδάκια στην άμμο. Ας αναλογιστούμε όλοι αυτά τα ερωτήματα, ας τα δουλέψουμε μέσα μας κι αντί να υβρίσουμε και να επιτεθούμε για ακόμη μια φορά, ας σιωπήσουμε και ας μιλήσουμε ξανά όταν θα έχουμε πραγματικά αποφασίσει τι πραγματικά έχει αξία και τι όχι.




Kασσιόδωρος Μάγνος