Ο Ιούλιος Έβολα και η Ορθόδοξη Σιδηρά Φρουρά

«Λεγεωνάρειος Ασκητισμός: Διαλεκτική συζήτηση με τον Αρχηγό της Σιδηράς Φρουράς (22 Μαρτίου 1938)

Το όχημά μας απομακρύνεται από την παραδοξότητα του κεντρικού Βουκουρεστίου: ένα συνονθύλευμα μικρών ουρανοξυστών και μοντέρνων οικοδομών, κυρίως του "λειτουργιστικού" τύπου, με εκθέματα και πολυκαταστήματα ευρισκόμενα ανάμεσα στο Παρισινό και στο Αμερικανικό στυλ. Το μόνο εξωτικό στοιχείο είναι τα ωμοφόρια από αστραχάν τα οποία φορούνται συχνά από την αστυνομία και τους επιχειρηματίες. Φθάνουμε στον βόρειο σταθμό και οδηγούμε κάτω από έναν σκονισμένο επαρχιακό δρόμο, πλαισιωμένο, με μικρά κτίρια που θυμίζουν την παλαιά Βιέννη. Προχωρώντας κατά μήκος μιας ευθείας πορείας, ο δρόμος φθάνει στην χώρα. Μετά το πέρας ενός ολοκλήρου ημιώρου, το αυτοκίνητο αίφνης στρίβει προς τα αριστερά, παίρνει έναν επαρχιακό δρόμο, και τότε σταματά μπροστά από ένα ουσιαστικά απομονωμένο κτίριο περικυκλωμένο από χωράφια. Είναι το επονομαζόμενο "Πράσινο Οίκημα", το σπίτι του Ηγέτη της Ρουμανικής "Σιδηράς Φρουράς".

"Το χτίσαμε με τα ίδια μας τα χέρια", λένε υπερήφανα οι λεγεωνάριοι που μας συνοδεύουν. Διανοούμενοι και τεχνίτες εργάσθηκαν μαζί για να χτίσουν το κατάλυμα του ηγέτη τους, μια πράξη που σχεδόν έκρυβε έναν συμβολισμό και μια τελετουργία. Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός είναι Ρουμανικός. Σε κάθε πλευρά υπάρχει ένα μεγάλο περιστύλιο που δίνει την εντύπωση μοναστηριού.

Εισήλθαμε και περπατήσαμε ως τον δεύτερο όροφο. Συναντήσαμε έναν ψηλό, αδύνατο νεαρό άνδρα με αθλητική φορεσιά και ειλικρινή όψη, που αμέσως αφήνει μια αίσθηση ευγένειας, εξουσίας και αφοσίωσης. Είναι ο Κορνήλιος Κοντρεάνου, Ηγέτης της Σιδηράς Φρουράς. Ο φαινότυπός του είναι χαρακτηριστικά Άρειος-Ρωμαϊκός (μοιάζει με μια μορφή από τον αρχαίο Άρειο, Ιταλικό κόσμο). Ενόσω τα γκριζο-γάλανα μάτια του εξέπεμπαν την τραχύτητα και ψυχρή θέληση που προσήκει στους ηγέτες, στην απολυτότητα της έκφρασής του υπάρχουν παράλληλα μια μοναδική νότα ιδεαλισμού, αυτοπεποίθηση, ισχύς, και κατανοησιμότητα. Ο τρόπος που συζητεί αντανακλά αυτά τα γνωρίσματα. Προτού δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα, φαίνεται να αυτοσυγκεντρώνεται και να αποστασιοποιείται, τότε, αίφνης, αρχίζει να τοποθετείται, εκφραζόμενος με μια σχεδόν γεωμετρική ακρίβεια μέσα σε δομημένες και φυσικές εκφράσεις.

"Αφού παρήλθε μια ορδή δημοσιογράφων κάθε έθνους και χρώματος που ήταν ικανή μόνον στο να με ρωτά για την πολιτική του κινήματος, η επίσκεψή σας ήταν η πρώτη φορά (και το λέω με ευχαρίστηση) που με επισκέπτεται κανείς με ενδιαφέρον, πρώτιστα, για την ψυχή και τον πνευματικό πυρήνα του κινήματός μας", λέει ο Κοντρεάνου.

"Για τους άλλους δημοσιογράφους επινόησα μια συνταγή που τους ικανοποιεί και δεν σημαίνει σχεδόν τίποτα: εποικοδομητικός εθνικισμός.

Κάθε άνθρωπος αποτελείται από έναν οργανισμό, δηλαδή, από μια οργανωμένη δομή, εν συνεχεία από ζωτικές δυνάμεις, και εν συνεχεία από μία ψυχή. Το ίδιο μπορεί να υποστηριχθεί και για έναν λαό. Η εθνική οικοδόμηση ενός κράτους, αν και εκ φύσεως περικλείει και τα τρία αυτά στοιχεία, εξ αιτίας διαφόρων ιδιοτήτων και της κληρονομικότητας, μπορεί να εμπνευστεί ειδικώς από ένα από αυτά τα τρία συστατικά.

Κατά την γνώμη μου, στο φασιστικό κίνημα, το στοιχείο του κράτους είναι το κυρίαρχο, και είναι το ισοδύναμο της οργανωμένης δομής. Η πηγή της έμπνευσης σε αυτή την περίπτωση είναι η οργανωτική δύναμη της αρχαίας Ρώμης, της ιέρειας του δικαίου και της πολιτικής οργάνωσης, οι Ιταλικοί πληθυσμοί της οποίας είναι οι καθαρότεροι κληρονόμοι της. Στον Εθνικό Σοσιαλισμό η έμφαση δίνεται σε ό,τι μας συνδέει με τις ζωτικές δυνάμεις: φυλή, το ένστικτο της φυλής, και το εθνοτικό και εθνικό στοιχείο. Στο Ρουμανικό λεγεωνάρειο κίνημα, το βάρος πέφτει ειδικά σε ό,τι αντιστοιχεί στο στοιχείο της ψυχής σε έναν οργανισμό, ή, αλλιώς, στην πνευματική και θρησκευτική πλευρά.

Αυτή είναι η προέλευση των διακριτών γνωρισμάτων των διαφόρων εθνικών κινημάτων, αν και εν τέλει περιλαμβάνουν και τα τρία αυτά στοιχεία και δεν παραμελούν κανένα. Ο ειδικός χαρακτήρας του κινήματός μας προέρχεται από μια απόμακρη κληρονομιά. Ήδη ο Ηρόδοτος αποκαλεί τους προγεννήτορές μας: οι αθάνατοι Δάκες.

Οι Γέτες και Θράκες πρόγονοί μας είχαν μια πίστη, ήδη πριν τον Χριστιανισμό, στην αθανασία και την αφθαρσία της ψυχής, η οποία αποδεικνύει την κατεύθυνσή τους προς την πνευματικότητα. Ο Ρωμαϊκός εποικισμός προσέθεσε το ρωμαϊκό πνεύμα της οργανωτικότητας και της διαμόρφωσης σε αυτό το στοιχείο. Όλοι οι παρελθόντες αιώνες έχουν καταντήσει τον λαό μας άθλιο και διαλυμένο. Παρ΄όλα αυτά, όπως ακριβώς μπορεί κανείς να αναγνωρίσει σε ένα άρρωστο και δύστροπο άλογο την ευγενική καθαρότητα της ράτσας του, έτσι και σε αυτό που έχει καταλήξει ο Ρουμανικός λαός, μπορούν να αναγνωρισθούν τα κρύφια χαρακτηριστικά αυτής της διπλής κληρονομιάς.
Και αυτήν ακριβώς την κληρονομιά θέλει να αφυπνίσει το Ρουμανικό κίνημα", συνέχισε ο Κοντρεάνου.

"Προέρχεται από το πνεύμα. Προσδοκά να δημιουργήσει έναν νέο πνευματικό άνθρωπο. Όταν ο σκοπός αυτός "συνειδητοποιήθηκε" στο κίνημα, περιμέναμε και την αφύπνιση της δεύτερης παράδοσης, η οποία είναι, η πολιτική οργανωτικότητα της Ρωμαϊκής δύναμης. Έτσι το πνεύμα και η θρησκεία αποτελούν την βάση μας. Ο εποικοδομητικός εθνικισμός είναι ο προορισμός και σχεδόν το επακόλουθο αυτής της βάσης. Η σύνδεση των δύο αυτών στοιχείων είναι η αποστολή των ασκητικών, και συγχρόνως ηρωικών, ηθών της Σιδηράς Φρουράς. "

Ρωτήσαμε τον Κοντρεάνου για την σχέση της πνευματικότητας του κινήματός του με την Ορθόδοξη Χριστιανική θρησκεία. Απαντά:

"Γενικά αποσκοπούμε να αναστήσουμε, με την μορφή μιας εθνικής συνείδησης και μιας ζωντανής εμπειρίας, εκείνο που συχνά ταριχεύεται και γίνεται η παραδοσιοκρατία ενός νανουριστικού κλήρου εντός αυτής της θρησκείας. Βρεθήκαμε σε μια ευχάριστη θέση, διότι ο δυαλισμός μεταξύ πίστης και πολιτικής είναι ανύπαρκτος στην θρησκεία μας, η οποία αρθρώνεται εθνικά και η οποία ως εκ τούτου μπορεί να μας θωρακίσει με ηθικά και θρησκευτικά στοιχεία χωρίς να επιβάλλεται ως απλοϊκή πολιτική οντότητα.

Η Σιδηρά Φρουρά εγκολπώνεται μια θεμελιακή ιδέα της θρησκείας μας: αυτή της οικουμενικότητας. Αυτό σημαίνει την υπέρβαση κάθε αφαιρετικού και ορθολογιστικού υπερεθνισμού και ουνιβερσαλισμού. Η οικουμενική ιδέα είναι αυτή που συλλαμβάνει τις κοινωνίες ως μιαν ενότητα ζωής και οργανικής ύπαρξης, που δεν ζει μόνον με τον λαό μας αλλά και με τους νεκρούς μας και τον Θεό. Η βίωση μιας τέτοιας ιδέας στην μορφή μιας αποτελεσματικής εμπειρίας βρίσκεται στο επίκεντρο του κινήματός μας. 

Οι πολιτικές, το κόμμα, ο πολιτισμός και ούτω καθ΄εξής αποτελούν μονάχα τις συνέπειες και τις απορροές αυτής της ιδέας. Πρέπει να επαναφέρουμε αυτή την πραγματικότητα πίσω στην ζωή και έτσι να επανακαλύψουμε τον Ρουμανικό άνθρωπο, έτσι ώστε να προχωρήσουμε παρομοίως στην κατασκευή του έθνους και του κράτους. Μια σημαντική παρατήρηση είναι πως η παρουσία των νεκρών στο οικουμενικό έθνος δεν είναι αφηρημένη, αλλά πραγματική. Είναι αδύνατον να διαχωριστούμε από την παρουσία των νεκρών μας και ιδίως των ηρώων.

Σαν δυνάμεις απελεύθερες από την ανθρώπινη κατάσταση, κατέρχονται και συνέχουν το ανώτερο ζην μας. Οι λεγεωνάριοι συναντώνται περιοδικά σε μικρές ομάδες, που ονομάζονται άντρα. Αυτές οι ομάδες ακολουθούν συγκεκριμένες τελετές. Κάθε συνάντηση ξεκινά με την κλήση όλων των νεκρών συμμαχητών μας, και αυτοί που παρίστανται αποκρίνονται: Παρών! Για εμάς αυτή η ακολουθία δεν είναι απλώς ένα μνημόσυνο ή μια αλληγορία, αλλά μια αληθής επανάκληση. Διακρίναμε το άτομο, το έθνος, και την υπερβατική πνευματικότητα", συνεχίζει ο Κοντρεάνου.

"Στην ηρωική πίστη εξετάζουμε τί οδηγεί από το ένα στο άλλο από αυτά τα τρία στοιχεία, σε μια ολοκληρωμένη πορεία προς μια ανώτερη ενότητα. Αρνούμεθα πάσα μορφή της αρχής της ωμής υλιστικής ωφέλειας, τόσο στο ατομικό όσο και στο εθνικό επίπεδο. Πέραν του έθνους αναγνωρίζουμε αιώνιες και αμετάβλητες αρχές, εν ονόματι των οποίων είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε, να πεθάνουμε, και να υποτάξουμε τα πάντα με τουλάχιστον την ίδια αποφασιστικότητα όπως επί παραδείγματι, εν ονόματι του δικαιώματός μας να ζούμε και να υπερασπιζόμαστε την ύπαρξή μας. Η Αλήθεια και η Τιμή, είναι μεταφυσικές αξίες, οι οποίες ιεραρχούνται υψηλότερα από το έθνος μας."

Μάθαμε ότι ο ασκητικός χαρακτήρας της Σιδηράς Φρουράς δεν είναι απλοϊκός, αλλά στιπτός και, για να το θέσουμε έτσι, ορατός. Επί παραδείγματι, υφίσταται ένας κανόνας νηστείας. Για τρεις μέρες την εβδομάδα, περίπου 800.000 άνδρες εξασκούν την επονομαζόμενη Μαύρη Νηστεία, η οποία είναι, αποχή από πάσα μορφή βρωτού, υγρού, και καπνού. Η προσευχή διαδραματίζει έναν εξίσου σημαντικό ρόλο στο κίνημα. Πέραν και από αυτό, υπάρχει ένας νόμος αγαμίας για τα επίλεκτα Σώματα Εφόδου τα οποία φέρουν τα ονόματα των δύο θρυλικών ηγετών που έπεσαν στην Ισπανία, του Μότα και του Μαρίν. [1] Ρωτήσαμε τον Κοντρεάνου να μας πει την ακριβή σημασία όλων των παραπάνω. Φαίνεται να συγκεντρώνεται για μια στιγμή και μετά απαντά:

[1] (Σημείωση του εκδότη) Οι λεγεωνάριοι Ίων Μότα και Βασίλ Μαρίν μεταφέρθηκαν στην Ισπανία στα 1936 για να πολεμήσουν για τους εθνικιστές του Φράνκο στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Αμφότεροι σκοτώθηκαν στην μάχη τον Ιανουάριο του 1937.

"Υπάρχουν δύο απόψεις. Για να τις επεξηγήσουμε πρέπει να συγκρατούμε νοερά την δυαλιστικότητα του ανθρωπίνου όντος, που αποτελείται από ένα υλικό, φυσικό στοιχείο και ένα πνευματικό. Όταν το πρώτο κυριαρχεί επί του δευτέρου, αυτό είναι μια κατάσταση Κόλασης. Κάθε εξισορρόπηση των δύο είναι επισφαλής και ενδεχομενική. Μόνον η απόλυτη κυριαρχία του πνεύματος επί του σώματος είναι η υγιής κατάσταση και η προϋπόθεση κάθε αληθούς δύναμης και κάθε αληθούς ηρωισμού. Εξασκούμε την νηστεία γιατί ευνοεί αυτή την κατάσταση, χαλαρώνει τους δεσμούς του σώματος και ευνοεί την αυτό-απελευθέρωση και την αυτό-επιβεβαίωση της αγνής βούλησης.

 Όταν προσθέτουμε την προσευχητικότητα στην νηστεία, αιτούμεθα οι ουράνιες δυνάμεις να ενωθούν με τις δικές μας και να μας συντηρήσουν αδιοράτως. Αυτό οδηγεί στην δεύτερη οπτική. Είναι δεισιδαιμονία να πιστεύεις πως σε κάθε μάχη, μόνον οι υλικές και απλές ανθρώπινες δυνάμεις είναι καθοριστικές· όχι! Στην μάχη ευρίσκονται επίσης αόρατες και υπερφυσικές δυνάμεις, που είναι τουλάχιστον το ίδιο λειτουργικές με τις σάρκινες δυνάμεις. Προσέχουμε την αποτελεσματικότητα και σπουδαιότητα αυτών των δυνάμεων. Γι΄αυτό δίνουμε έναν επακριβή ασκητικό χαρακτήρα στο λεγεωνάρειο κίνημα. Η αρχή της αγνείας επίσης ίσχυε στις αρχαίες ιπποτικές τάξεις. 

Επικεντρώνομαι, παρ΄όλα αυτά, στην απαγόρευση που ισχύει σε μας στα Σώματα Εφόδου, μια απαγόρευση που εδράζεται σε μια πρακτική λογική, η οποία αφορά τους άνδρες που πρέπει να αφιερωθούν πλήρως στον πόλεμο και να μην φοβούνται τον θάνατο, για τους οποίους είναι καλό να μην αντιμετωπίζουν και το κώλυμα της οικογένειας. Όπως και να έχει, οι άνδρες παραμένουν σε αυτά τα Σώματα μέχρι το τριακοστό έτος της ηλικίας τους. Σε κάθε περίπτωση, παρ΄όλα αυτά, συνεχίζει να παραμένει μια δέσμευση προς την αρχή. Υπάρχουν, από την άλλη, άνδρες που αναγνωρίζουν μόνον την εγκόσμια ζωή και επομένως αναζητούν μόνον πλούτο, ευημερία, αφθονία και πολυτέλεια. Απ΄την άλλη, υπάρχουν άνδρες που φιλοδοξούν σε κάτι παραπάνω από την ζωή, στην δόξα και στην νίκη μέσα σε έναν πόλεμο που διεξάγεται εσωτερικά και εξωτερικά. Η Σιδηρά Φρουρά ανήκει σε αυτή την δεύτερη κατηγορία. Ο πολεμικός τους ασκητισμός ολοκληρώνεται με έναν δεύτερο κανόνα: έναν όρκο πενίας με τον οποίο δεσμεύεται η ηγεσία του κινήματος. Καλούνται να αποκηρύξουν την πολυτέλεια, την κούφια διασκέδαση και τους λεγόμενους κοσμικούς περισπασμούς· με μια λέξη, πρόκειται για μια κλήση αληθινής μεταμόρφωσης που επεκτείνουμε σε κάθε λεγεωνάριο."»

Ιούλιος Έβολα, A TRADITIONALIST CONFRONTS FASCISM
Selected Essays, μτφρ. E Christian Kopff, London, Arktos, 2015, σελ. 87-91.

Μ.Π